L'histoire se répète...
12-12-2018
Gilets jaunes: aanval op de representatieve democratie
We waren in Parijs met vrienden. Het was de vraag of we wel moesten gaan want er zouden manifestaties zijn van de gilets jaunes. Het protest van de gele hesjes ging eerst om verhoging van belasting op brandstofbelasting, maar nadat dit van de baan was, bleek het ongenoegen dieper te zitten...
Mensen zagen hun inkomen al jaren stagneren, terwijl de belastingdruk werd opgevoerd. En veel gele hesjes, die in dunbevolkte gebieden wonen, zagen daar publieke diensten (gefinancieerd van belastinggeld) als postkantoren en politiebureaus verdwijnen.
Het gaat over koopkracht
De onvrede richt zich vooral tegen niet-inkomensafhankelijk belastingen. Het belastingstelsel van de Fransen is minder progressief dan in Nederland. Mensen die weinig te besteden hebben, voelen de effecten in hun portemonnee sterker dan kapitaalkrachtigen. Vooral de Fransen uit de lagere (midden)klasse gaan in gele hesjes de barricaden op.
Geloof in politieke vertegenwoordiging aangetast
De gele hesjesbeweging hebben het vertrouwen in de politiek verloren. Veel demonstranten stemmen niet. Ze koesteren een diep wantrouwen in de politiek. Vooral Macron moet het ontgelden, maar iedere poging van oppositieleiders om mee te surfen op de protestgolven wordt categorisch afgekeurd door de actievoerders, want zij behoren óók tot de gewraakte politieke elite. Het maakt niet uit wie er in het Élysée zit, ze geven allemaal niets om het volk.
De democratie is dood
Mensen die hun stem niet geven verwerpen het idee van vertegenwoordiging: ze geloven niet (meer) in de representatieve democratie. In Frankrijk begint de revolutie. Ook in Nederland waren er demonstraties, zij het op bescheiden schaal. Ook wij zijn verontwaardigd door de cadeaus aan multinationals als Shell, over exorbitante bonussen van bankiers en economische keuzen die ten koste gaan van milieu en aarde, ethische en menselijke waarden.
In Frankrijk betekende het afschaffen van de impôt sur la fortune dat rijke Fransen als Aznavour en Depardieu als belastingvluchtelingen in het buitenland gingen wonen. Dat heeft een niet te onderschatten effect op de gewone mensen. Is het dan niet logisch dat je als parlement de rekening krijgt gepresenteerd?
Op zoek naar toekomstperspectief
We gingen ook naar Versailles, waar Marie-Antoinette, de echtgenote van Lodewijk XVI van Frankrijk, een geïsoleerd, maar welvarend leven leidde en geen idee had van de armoede onder de Fransen. Zij werd tijdens de Franse revolutie (1789) vernederd en onthoofd door woedende Fransen. Staan we aan de vooravond van een nieuwe revolutie? Democratie lijkt een uitgehold begrip te zijn geworden. Tijd voor krachtig leiderschap!
Maar hoe?
Hoe creëer je een oplossing als je het systeem van vertegenwoordiging afwijst? Alles wijst op de teloorgang van de representatieve democratie. Dat hoeft niet te betekenen dat er dood en verderf volgen. Maar wel dat het vijf voor twaalf is. Dat we bewustzijn moeten creëren en een actieve bijdrage moeten leveren aan een wereld waarin vrijheid, gelijkheid en broederschap weer de boventoon voeren.
De kunst is om een middel of procedure te vinden om woordvoerders van gele hesjes of en representanten van ontevreden burgers legitimiteit te verschaffen. Hoe? Door lef te tonen, in het hol van de leeuw gaan en de dialoog te zoeken!
Liberté, égalité et fraternité!